آیا فاز تولیدی شمش آلومینیوم جاجرم طی دهه فجر به بهره برداری نمی‌رسد.
آلومینیم با علامت شیمیایی AL و شبکه کریستالی FCC می‌تواند اتم‌های عناصری مثل کربن، نیتروژن، هیدروژن و اکسیژن را به دلیل شعاع اتمی کوچک که دارد در خود حل نماید. نقطه ذوب ۶۶۰ درجه سانتیگراد و نقطه جوش آن ۲۷۵۰ درجه است. آلومینیم را در دماهای ۱۰۰۰ درجه و بالاتر از آن استفاده نمی‌کنند به دلیل اینکه شدیداً اکسید شده و تلفات آن زیاد است. اگر چه الومینیوم، یک عنصر فراوان در پوسته زمین است، این عنصر در حالت آزاد خود بسیار نادر است، و به‌عنوان فلزی صنعتی اخیرأ مورد توجه قرار گرفته و در مقیاس‌های تجاری تنها بیش از ۱۰۰ سال است که مورد استفاده است. آلومینیوم برای مدتی از طلا با ارزش‌تر بود، اما بعد از ابداع یک روش آسان برای استخراج آن در سال ۱۸۸۹، قیمت آن رو به کاهش گذاشت و سقوط کرد. تهیه مجدد این فلز از قطعات اسقاط (از طریق بازیافت) تبدیل به بخش مهمی از صنعت آلومینیوم شد. بازیافت آلومینیوم از قرن نوزدهم یک روش رایج داشت. با این‌همه تا اواخر دهه ۶۰ این یک کار کم منفعت بود تا زمانیکه بازیافت قوطی‌های آلومینیومی آشامیدنی‌ها بالاخره بازیافت این فلز را مورد توجه قرار داد. منابع بازیافت آلومینیوم شامل اتومبیل‌ها، پنجره‌ها، درها، لوازم منزل، کانتینرها و سایر محصولات هستند.
آلومینیوم، فلزی نرم و سبک، اما قوی ، با ظاهری نقره‌ای – خاکستری مات است و لایه نازک اکسایش که در اثر برخورد با هوا در سطح آن تشکیل می‌شود، چکش خوار و انعطاف پذیر است و به راحتی خم می‌شود. همچنین بسیار بادَوام و مقاوم در برابر زنگ خوردگی است. بعلاوه، این عنصر غیر مغناطیسی، بدون جرقه، دومین فلز چکش خوار و ششمین فلز انعطاف‌پذیر است. چه از نظر کیفیت و چه از نظر ارزش، آلومینیوم کاربردی‌ترین فلز بعد از آهن است و تقریبأ در تمامی بخش‌های صنعت دارای اهمیت است. آلومینیوم خالص، نرم و ضعیف است، اما می‌تواند آلیاژهایی را با مقادیر کمی از مس، منیزیوم، منگنز، سیلیکون و دیگر عناصر بوجود آورد که این آلیاژها ویژگی‌های مفید گوناگونی دارند. این آلیاژها اجزای مهم هواپیماها و راکتها را می‌سازند.
شرکت آلومینیوم ایران در سال ۱۳۴۶ توسط سه شرکت ایرانی، پاکستانی و آمریکایی در زمینی به وسعت ۲۳۲ هکتار در ۵ کیلومتری شهراراک تأسیس گردید. عملیات اجرایی و نصب تأسیسات در سال ۱۳۴۸ شروع و در ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۵۱ با دو خط تولید و ظرفیت ۴۵ هزار تن در سال به بهره‌برداری رسید . با احداث این کارخانه، ایرالکو به اولین تولیدکننده انواع شمش آلومینیوم در ایران و منطقه خاورمیانه تبدیل گردید. با افزایش نیاز به مصرف آلومینیوم و احداث صنایع زیر دستی آن در شهر اراک و شهرهای دیگر استان، استان مرکزی به قطب صنعت آلومینیوم ایران مبدل گردید. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و خروج کارشناسان آمریکایی و افزایش مصرف آلومینیوم در ایران، خطوط تولید کارگاه احیاء بدست متخصصان ایرالکو از دو خط به پنج خط در سال ۱۳۷۰ افزایش یافت و ظرفیت تولید آلومینیوم به ۱۲۰ هزار تن در سال رسید. با توجه به اهمیت مصرف انرژی در صنعت تولیدآلومینیوم، در سال ۱۳۸۱ کلنگ احداث یک واحد ۱۱۰ هزار تنی با رعایت استانداردهای زیست‌محیطی در کنارکارخانه قدیم به زمین زده شد و این کارخانه تا پایان سال ۱۳۸۷ به ظرفیت کامل تولیدی خود دست یافت و وارد مدار تولید گردید. هم‌اکنون ایرالکو با دو تکنولوژی ۷۰ و ۲۰۰ کیلو آمپر در کارخانه قدیم و جدید به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
مدیر کل دفتر امور سرمایه گذاری استانداری خراسان شمالی در گفت وگو با ایسنا گفت: با تمام تلاش‌های انجام شده این پروژه تولیدی شمش آلومینیوم جاجرم طی دهه فجر امسال به علت مسائل فنی به بهره برداری نمی‌رسد. اما به طور حتم این پروژه که تاکنون مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته است تا پایان سال جاری راه‌اندازی می‌شود. به گفته مدیرعامل آلومینای جاجرم ظرفیت تولید کارخانه آلومینای جاجرم ۴۰ هزار تن آلومینیوم در سال و سرمایه گذاری ارزی به ارزش ۹۴ میلیون یورو و ۱۶۰ میلیارد تومان انجام شده است.
پیش از این نماینده اراک در مجلس به دلیل مشکلات مالی و تقاضا مواد اولیه خواستار واگذاری شرکت آلومینای ایران (مجتمع جاجرم) به شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) شده بود. به گفته، هوشنگ گودرزی، رئیس سندیکای صنایع آلومینیوم ایران، مجتمع جاجرم تنها تولیدکننده آلومینا (ماده اولیه تولید آلومینیوم) است و با توجه به اینکه مجتمع جاجرم یک شرکت دولتی است و محصول خود را صادر نمی‌کند، برنامه‌ریزی عرضه محصول آن تحت نظر معاونت معدنی وزارت صمت و ایمیدرو انجام می‌شود. تحویل نشدن آلومینا به شرکت ایرالکو نشان می‌دهد جاجرم این ماده اولیه را فقط به شرکت المهدی عرضه می‌کند. همچنین بر اساس اجرای طرح توسعه مجتمع جاجرم تا پایان سال جاری نیز شمش آلومینیوم تولید خواهد شد تا کمبودها جبران شود.
مجتمع جاجرم در شش ماه نخست سال جاری، ۱۲۱ هزار تن آلومینا تولید کرده و پیش‌بینی می‌شود کل تولید این شرکت در سال ۹۷ به ۲۵۰ هزار تن برسد.
